Nederlandse Traditie Vereniging Seedorf e. V.

Dodenherdenking 2018

Geschreven door C + I

Toespraak 4 mei 2018

Vaak verbinden we deze herdenking met de Tweede Wereldoorlog. Ik heb deze oorlog gelukkig niet mee hoeven maken. Mijn ouders wel, ofschoon ze kinderen waren. In mijn familie is de oorlog dubbel, mijn moeder is in 1937 in Keulen geboren, mijn oma was Nederlands en in de twintiger jaren getrouwd met een Duitser. Mijn vader is in 1936 in Noordijk, vlak bij Haaksbergen, geboren. Van beiden heb ik verhalen gehoord, ook van mijn opa van vaders kant, die in 1901 geboren is.

Ik heb toen ik 12 was mijn opa eens gevraagd, wat hij in het verzet heeft gedaan. Ik was heel teleurgesteld, toen hij me vertelde, dat hij niets had gedaan. In zijn huis was hij de oudste van een groot gezin en er moest brood op de plank. Geen held dus, toen ik 12 was een grote teleurstelling!

Nu denk ik er natuurlijk anders over. Niemand veroordelen is mijn devies, want ik kan niet inschatten hoe ik me zou hebben gedragen.

Door al die verhalen die ik heb gehoord, zowel de Nederlandse als ook de Duitse, ben ik me er wel van bewust geworden, dat een oorlog een verschrikkelijke ervaring moet zijn die mensen in situaties brengt waarin ze boven zichzelf kunnen uitstijgen door moedig gedrag, maar ook kunnen zinken tot het laagste onmenselijke niveau.

Dan denk je natuurlijk, dat de Tweede Wereldoorlog zo’n vreselijke ervaring is geweest, dat niemand erover piekert weer een oorlog te beginnen en dat niemand zo dom is om zich voor een karretje van machthebbers te laten spannen en weer dezelfde fouten maakt als inmiddels al 73 jaar geleden.

Helaas is dit een utopie. Begonnen in de Koude Oorlog, daarna in voormalig Joegoslavië in de jaren 90, dan Kosovo en nu de verschrikkelijke oorlog in het Midden-Oosten en in Afrika. Mensen hebben helaas niets geleerd.

Ook in ons land en in het land waar we wonen, worden dingen gezegd die niet gezegd zouden mogen worden, zondebokken worden gezocht en benoemd, vaak groepen “anderen”, vluchtelingen, moslems en nu zelfs weer Joden, die zich met een kipa in het openbaar vertonen. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling.

Vrijheid is niet vanzelfsprekend, voor vrijheid moet je vechten, elke dag weer tegengas geven tegenover ongenuanceerde discriminerende uitspraken, opstaan tegen oneerlijkheid en onrecht. Dat vergt moed en inzet van iedereen. Ik hoop dat we die moed daartoe hebben.

Hier op deze historische plek, waar duizenden mensen onder onmenselijke omstandigheden hebben geleden, willen we alle mensen , militairen en burgers, die voor de vrijheid hebben gevochten en hun leven daarbij hebben verloren gedenken. We doen dat, net als in Nederland met twee minuten stilte.

Voordat we twee minuten stilte houden, wil ik u graag een gedicht voorlezen. Het is van Ilja Boersma  14 jaar, uit Makkinga

De tijd

Met trillende handen
En knikkende knieën
Een voelbare angst
In die donkere nacht

Ik kan me niet voorstellen
Hoe mensen zich voelden
Ik kan me niet voorstellen
Hoe het geweest moet zijn

Iedereen bij elkaar
Luisterend naar de schoten
Hopend dat ze weg zouden gaan

Hopend dat ze zouden ontwaken
Uit deze nachtmerrie
Hopend dat alles
Weer als vroeger zou zijn

Ik kan me niet voorstellen
Hoe dat geweest moet zijn
Ik kan het proberen te begrijpen
Maar het echt begrijpen
Dat kan ik nooit
Bron: https://www.4en5mei.nl/herdenken-en-vieren/voor-organisatoren/herdenking-organiseren/gedichten/dichter_bij_4_mei/ilja-boersma